U muzeju u nemačkom gradu Bambergu izložena je davno izgubljena nadgrobna ploča na kojoj stoji ime baronice Marije Sofije fon Ertal, a veruje se da je upravo ona inspirisala braću Grim da napišu bajku o „Snežani i sedam patuljaka“.
Obnovljena nadgrobna ploča danas se nalazi u Biskupskom muzeju u Bambergu i dar je porodice koja ju je pronašla i spasila od propadanja.
Direktor muzeja tvrdi da je Sofijin život poslužio kao temelj za priču o Snežani. Naime, baronica je odrasla u mestu Lor na Majni, oko 100 kilometara zapadno od Bamberga, u severnoj Bavarskoj, a umrla je 1796. godine.
„Priča o njenom životu bila je dobro poznata početkom 19. veka“, rekao je BBC-ju direktor muzeja Holger Kempkens.
Bajka o Snežani Jacoba i Vilhelma Grima objavljena je 1812, a svetsku je slavu stekla kad je 1937. godine Volt Dizni po njoj napravio prvi dugometražni animirani film u istoriji. Ali bilo je i drugih adaptacija.
„Braća Grim su svoje knjige pisali na temelju priča koje su čuli od lokalnog stanovništva“, kazao je Kempkens.
„Postoje naznake, ali to ne možemo sa sigurnošću da tvrdimo, da je Sofija poslužila kao inspiracija za Snežanin lik. Kada u današnje doba snimate film o nekoj istorijskoj ličnosti, u njemu imate i brojne elemente fikcije. Čini mi se da je to i ovde slučaj. Istorijska osnova bez sumnje postoji, ali su neki elementi izmišljeni“, rekao je, podsetivši da su braća Grim dugo živjela u blizini Hanaua, od Lora na Majni udaljenog samo 50 kilometara.
Osamdesetih godina prošlog veka lokalni istoričar iz Lora, dr Karlhajnc Bartels, istraživao je postoji li sličnost između Sofijinog života i bajke, i ustanovio je sledeće: Sofijin otac, plemić Filip Kristof fon Ertal ponovo se oženio nakon smrti prve supruge. Sofijina maćeha bila je dominantna žena koja je favorizirala vlastite kćeri.
Lor je gradić koji je nekad bio poznat po proizvodnji predmeta od stakla i ogledala. Sofijin otac bio je vlasnik fabrike ogledala, a u muzeju u gradiću izloženo je jedno od njih.
U bajci se spominje i strašna šuma, a šuma u blizini Lora u to doba je bila poznata po opasnim divljim životinjama, kao i razbojnicima koji su pljačkali prolaznike.
Snežana je, pre nego što je stigla do kolibe u kojoj žive patuljci pretrčala „sedam gora“. Patuljci su radili u rudniku koji je zaista postojao nedaleko od Lora i danas je zapušten. Do njega se zaista može doći prelaskom preko sedam sedam brda ili brežuljaka. Uz patuljke u rudniku su tada radila i deca. Svi su nosili zaštitne ogrtače.
Neki značajni delovi bajke očigledno nisu nastali na temelju pojedinosti iz Sofijinog života – stakleni kovčeg, otrovna jabuka i princ koji ju je spasio.
Sofijin život nije imao srećan kraj poput onog u bajci. Devojka je u mladosti oslepila, nije se nikada udavala, a umrla je u samostanu u 71. godini.
Na Sofijinom nadgrobnomom spomeniku stoji: „Ovde počiva plemenita heroina hrišćanstva spremna za uskrsnuće“.
Kempkens smatra da je poruka značajna jer u vreme kada je živela Sofija ženama se obično nisu podizali nadgrobni spomenici niti nadgrobne ploče, a Sofijina se dugo čuvala u staroj crkvi u Bambergu koja je na kraju srušena.
Potom je ploča postavljena na zidu bolnice koju je osnovao Sofijin brat. Kada je 1970. godine izgrađena nova klinika, nadgrobna ploča je uklonjena, ali sačuvala ju je jedna porodica iz Lora i kasnije poklonila muzeju u Bambergu.
